በሃገራችን የክረምት ወቅት መግባት ጋር በተያያዘ የሚከሰቱ ወረርሽኞች ስርጭት ሊጨምር ስለሚችል የክትትል እና የመከላከል ስራዎችን አጠናክሮ መስቀጠል እንደሚገባ የጤና ሚኒስትር ዶ/ር መቅደስ ዳባ ወቅታዊ የወረርሽኞች ስርጭት መካለከልን አስመልክቶ ለጋዜጠኞች በተሰጠዉ ጋዜጣዊ  መግለጫ አሳስበዋል፡፡ 

በተለይም የአየር ንብረት ለዉጥ እንዲሁም ወቅቱን ያልጠበቀ ዝናብ የወባ በሽታ ስርጭት ተጋላጭነትን እንደጨመረ  ያስረዱት ዶ/ር መቅደስ፤ በለፉት 2 አመታት የወባ ወረርሽኝ በአፍሪካ በከፍተኛ ሁኔታ መጨመሩን ተናግረዋል፡፡ በኢትዮጵያ 69 በመቶ የሚሆኑ ዜጎች ለወባ ተጋላጭ በሆኑ አካባቢዎች ይኖራሉ ያሉት ሚኒስትሯ፤ በተለይም በክረምት ወራት የወባ ስርጭት ሊጨምር ስለሚችል  የበሽታው መከላከል እና ቁጥጥር ስራዎች ላይ ማህበረሰቡና ሁሉም ባለድርሻ አካላት  በንቃት እንዲሳተፉ ጠይቀዋል፡፡  

የጤና ሚኒስትር ዶ/ር መቅደስ ዳባ በጅማ ከተማ የሚገኘው የጅማ ዩኒቪርሲቲ ሆስፒታልን የማስፋፊያ ፕሮጀክቶችን፣ ግንባታው በመጠናቀቅ ላይ የሚገኘውን የአስተዳደር ህንጻ ጎብኝተዋል፡፡ ህንጻው ከፍተኛ አቅም ያለው የዳታ ሴንተርን አካቶ የተገነባና በቀጣዩ አመት ሙሉ ለሙሉ ተጠናቆ አገልግሎት መስጠት ይጀምራል፡፡ 

የሆስፒታሉ የካንሰር ማእከል፣ የምርምር ላብራቶሪ፣ የጽኑ ህሙማን፣ እና ሌሎች የህክምና አገልግሎት መስጫ ክፍሎች የማስፋፊያ ፕሮጀክቶችንም ዶ/ር መቅደስ ተዘዋውረው ተመልክተዋል፡፡ 

በሆስፒታሉ እየተሰጠ የሚገኘው የኬሞ እና የጨረር የካንሰር ህክምና፣ የቃጠሎ ፕላስቲክ እና ሪኮንስትራክቲቭ ሰርጀሪ፣ የአካል ጉዳት እና የድንገተኛ አደጋ ህክምና፣ እንዲሁም የማህጸን እና ጽንስ እና የህጻናት ህክምና  ክፍሎች እየሰጡ የሚገኘውን አገልግሎት መጎብኘት ተችሏል፡፡ 

በጤና ሚኒስቴር አስተባባሪነት የ2016 ዓ.ም የነጻ ጤና ምርመራ እና ህክምና አገልግሎት በአገር አቀፍ ደረጃ ማስጀመርያ መርሀ ግብር በቅዱስ ጳውሎስ ሆስፒታል ሚኒሊየም የህክምና ኮሌጅ  እና በኤካ ኮተቤ ሆስፒታል የተጀመረ ሲሆን ሌሎች ባለድርሻ አካላትንም በማስተባበር ሙሉውን ክረምት ሲከናወን የሚቆይ ይሆናል። 

የጤና ሚኒስትር ዶክተር  መቅደስስ ዳባ የበጎ ፍቃድ አገልግሎቱን ባስጀመሩበት ወቅት እንደገለጹት የዘንድሮው ነጻ የጤና ምርመራና ህክምና አገልግሎት  ከፍለው መታከም የማይችሉ ዜጎችን ለማገዝ እንደሚረዳና ንቅናቄውም ''በጎነት ለጤናችን"  በሚል መሪ ሀሳብ በአገር አቀፍ ደረጃ በስፋት እንደሚካሄድ ገልጸዋል።

ፕሮጀክቶች የተከናወኑት አገራችን በተለያዩ ችግሮች ማለትም ኮቪድ 19፣ የተለያዩ ግጭቶች እና ድርቅ ውስጥ በነበርችበት ጊዜ ቢሆንም፣ ፈንዱን በመጠቀም አበረታች ውጤቶችን ለማስመዝገብ ተችላል። የተገኙ ውጤቶችን ለማስፋፋትና ያጋጠሙ ችግሮችን በዘላቅነት ለመፍታት የሚያስችል አውደ ጥናት ተካሂዷል።

በአውደ ጥናቱ ላይ የጤና ሚኒስቴር፣ የክልል ጤና ቢሮና የኤጀንሲ ኃላፊዎች፣ የድጋፍ ባለሙያዎች እና ሌሎች ጉዳዩ የሚመለከታቸው ባለድርሻ አካላት ተሳትፈዋል።

በመድረኩ ላይ የተገኙት የጤና ሚኒስትር ዴኤታ ዶክተር ደረጄ ዱጉማ፣ ግሎባል ፈንድ የኢትዮጵያ መንግስት የጤናውን ስርዓት በማጠናከር በተለይም የኤች አይ ቪ፣ የወባ እና የቲቢ በሽታዎችን ለመከላከልና ለመቆጣጠር በሚተገበሩ ስራዎች ላይ ለሚያከናውናቸው የድጋፍ ተግባራት እና ላበረከተው አስተዋጽኦ ምስጋናቸውን  አቅርበዋል፡፡

ጤና ሚኒሰቴር ከኢትዮጵያ ጤና ትምህርትና ፕሮሞሽን ባለሙያዎች ማህበር እንዲሁም ከአጋር አካላት ጋር በመተባበር ሶስተኛውን ሃገር አቀፍ የማህበራዊ እና ባህሪ ለውጥ ጉባዔ “የማህበራዊ እና ባህሪ ለውጥ ተግባራት ለዘላቂ የጤና ልማት” በሚል መሪ ቃል ከ13 አለም አቀፍ አገራት ከመጡ የዘርፉ ባለሙያዎችን ጨምሮ 400 በላይ ተሳታፊዎች በተገኙበት በአዲስ አባባ በማካሄድ ላይ ይገኛል፡፡

ድጋፉ ሶስት ሚሊዮን የአሜሪካን ዶላር ወጪ የተደረገበት ሲሆን የቲቢ ፈጣን ሞለኪውላር ምርመራ በማድረግ የቲቢ በሽታን በፍጥነት ለማግኘት የሚያስችል ቴን ከለርድ የጂን ኤክስፐርት ማሽኖች ድጋፍ መሆኑ ታውቋል፡፡ በድጋፍ የተገኙት የጂን ኤክስፐርት ማሽኖቹ በተለይ ለተጎጂ ክልሎች እና የቲቢ ስርጭት ላለባቸው አካባቢዎች ላይ ላሉ ጤና ተቋማት እንደሚተላለፉ ተገልጿል።

የጤና ሚኒስትር ዴኤታ ዶክተር ደረጀ ድጉማ በድጋፉ የርክክብ ስነስርዓት ላይ እንደተናገሩት የጤና ሚኒስቴር የሳንባ ነቀርሳን ለማጥፋት አዲስ የ7 ዓመታት ስትራቴጂክ እቅድ ማዘጋጀቱንና ዩኤስኤአይዲ ኢትዮጵያ በአዲሱ ስትራቴጂክ ዕቅድ ውስጥ ቁልፍ ሚና እንደነበረው ጠቅሰው ለእቅዱ ስኬት መረጃን መሰረት ባደረገ፤ ውጤታማ በሆነ መንገድ መተግበርን ይጠይቃል ብሏል።

የጤና ሚኒስትር ዶክተር ሊያ ታደሠ በምርቃት ስነስርዓቱ ላይ ተገኝተው ባደረጉት ንግግር እንዳሉት የጤናው ዘርፍ በርካታ መሻሻሎች እያሣየ ያለ ቢሆንም ገና ብዙ ወደ ፊት መሄድ ይጠበቅበታል ብለዋል። የአክሶል ስትሮክ እና ስፓይን ማእከል መከፈቱ እንደ ሀገር የእስትሮክ ህክምናን አንድ ምእራፍ ወደ ፊት የሚወስድ መሆኑን ጠቅሰው ማእከሉ  ለዚህ ምረቃ በመድረሱ ያላቸውን አድንናቆት ገልጸዋል። ይህ አዲስ ቴክኖሎጂ እና የተለየ አገልግሎት ይዞ የመጣ ማእከል በአገሪቱ መከፈት መቻሉ ለጤናው ዘርፍ ትልቅ አስተዋጽኦ እንደሚኖረውም ዶክተር ሊያ ተናግረዋል።

ላለፋት አመታት ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎች እና በዚህ ሳቢያ የሚመጣ ሞት እየጨመረ መምጣቱን የገለጹት ዶክተር ሊያ ይህን ችግር ለመቅረፍ የጤና ሚኒስቴር ከመከላከል ስራው ጎን ለጎን የስፔሻሊቲ ህክምና አገልገግሎት ማስፋፋት ስራ የሚያሰራ የአስር አመት ፍኖተ ካርታ  ተዘጋጅቶ እየተተገበረ መሆኑን አስረድተዋል።

በዓለም አቀፍ ደረጃ በየዓመቱ በፈረንጆች ጥቅምት ወር የሚደረገው የጡት ካንሰር ግንዛቤ ማስጨበጫ ንቅናቄ በፓዮኒር ምርመራ ማዕከል ከመስከረም 20 ጀምሮ ለአንድ ወር በነፃና በግማሽ ክፍያ በሚሰጥ ምርመራ ተጀምሯል።

በየዓመቱ 40 ሺህ ያህል ሰዎች በጡት ካንሰር ምክንያት እንደሚሞቱ የጠቆሙት በጤና ሚኒስቴር የእናቶችና ሕፃናት ጤና ዳይሬክተር ዶክተር መሠረት ዘላለም ካንሰር ስር ከሰደደ በኋላ ለማከም የሚያደርሰውን የጤና፣ ማህበራዊ እና ኢኮኖሚያዊ ጫና ለመቀነስና ለመከላከል ቀድሞ በመመርመር የጤናን ሁኔታ ማወቅ እንደሚገባ አሳስበዋል።

"በኑክሌር መስክ ዓለም አቀፍ ትብብር!" በሚል መሪ ቃል  በቪየና ኦስትሪያ በተካሄደዉ 66ኛው የIAEA ጠቅላላ ጉባኤ ላይ በጤና ሚኒስትር ዴኤታ ክቡር ዶ/ር ደረጀ ዱጉማ የተመራ የኢትዮጵያ ልዑካን ቡድን ተሳትፈዋል፡፡

በኤጀንሲው ዋና መስሪያ ቤት በቪየና ኢንተርናሽናል ሴንተር (VIC) በቪየና ኦስትሪያ የተካሄደዉ ይህ ጉባኤ ከኒዩክሌር ቴክኖሎጂ እና ሳይንስ ዙሪያ ለህክምና አገልግሎት ጥቅም የሚዉሉ ቴክኖሎጂዎችን በተለይም የካንሰር ጨረር ህክምናን ጨምሮ ለተለያዩ ህክምና ዘርፎች ጥቅም ላይ በሚዉሉ የኑክሌር ቴክኖሎጂ እና ሳይንስ ርዕሰ ጉዳዮች ላይ መክረዋል፡፡

   
በ66ኛው የIAEA ጠቅላላ ጉባኤ የኢትዮጵያ ተወካዮች ከአክሽን ፎር ካንሰር ቴራፒ (PACT) መርሃ ግብሮች ቡድን ጋር በቀጥታ ውይይት በማድረግ በኢትዮጵያ እና በIAEA መካከል ስላለው እና የወደፊት የቴክኒክ ትብብር በተመለከተም ተወያይተዋል። 

የጃፓን መንግስት በኢትዮጵያ የጤና አገልግሎትን ፍትሃዊና ተደራሽን ለማጠናከር የሚያግዙ የተሟላ የህክምና ቁሳቁስ ያላቸው 10 ተንቀሳቃሽ የህክምና ክሊኒኮችን ለመለገስ ከኢትዮጵያ መንግስት ጋር ስምምነት ተፈራርሟል

በጃፓን መንግስት በኩል ስምምነቱን የፈረሙት በኢትዮጵያ የጃፓን አምባሳደር ኢቶ ታኮኮ ባስተላለፉት መልዕክት በሀገራቸው የተደረገው የ500 ሚሊዮን የጃፓን የን/3.5 ሚሊዮን ዶላር/ ድጋፍ በኢትዮጵያ ከሚገኙ ክልሎች ድጋፍ የሚሹ ተብለው በተለዩት በአፋር፣ በሶማሌ፣ በቤንሻንጉል፣ በጋምቤላና በደቡብ ምዕራብ ክልሎች ያለውን የእናቶችና ህፃናት ጤና በማሻሻል የሚሞቱ እናቶችና ህፃናትን ቁጥር እንደሚቀንስ ያላቸውን ተስፋ ጠቁመው ተንቀሳቃሽ ክሊኒኮቹ አልትራሳውንድና ኤሌክትሮ ካርዲዮግራፍን ጨምሮ መሰረታዊ የህክምና ቁሳቁሶችን ያሟሉ እንደሚሆኑ ገልፀዋል፡፡