በአሜሪካ መንግስት 453,600 ዶዝ ጆንሰን ጆንሰን ኮቪድ19 ክትባቶች ለኢትዮጵያ ድጋፍ ተደረገ 

donation


ከአሜሪካ መንግስት ዓለም አቀፍ የኮቪድ-19 ወረርሽኝ ስርጭትን ለመከላከል 453,600 ዶዝ ጆንሰን ጆንሰን ኮቪድ19 ክትባቶች ለኢትዮጵያ ድጋፍ ተደረገ ፡፡


በርክክቡ ስነ ስርዓት ላይ የተገኙት የጤና ሚኒስትር ዴኤታ ወ/ሮ ሰሐረላ አብዱላሒ ባደረጉት ንግግር ከአሜሪካ መንግስት ወደ ኢትዮጵያ የገባው ክትባት ለአራተኛ ዙር እንደሆነ እና በዛሬው እለትም 453,600 ዶዝ ጆንሰን ጆንሰን ኮቪድ19 ክትባቶችን መረከባቸውን እንዲሁም በቀጣይ ተጨማሪ 504 ሺ ክትባቶች እንደሚገቡ ይፋ አድርገውዋል፡፡

የጤና ሚኒስቴር ከፍተኛ የስራ ሀላፊዎች በደቡብ ወሎ ኮምቦልቻ ከተማ በመገኘት ከቤት ንብረታቸው ተፈናቅለው በጊዜያዊ መጠለያ የሚገኙ ዜጎች የሚያገኙትን የጤና አገልግሎት በተመለከተ ምልከታ አካሄዱ 

Dr Dereje

በጥፋት ሀይሎች ለተጎዱ የጤና ተቋማትና በችግሩ የተፈናቀሉ ዜጎችን ጤንነት ለመጠበቅ  የሚደረጉ ድጋፎች ተጠናክረው እንደሚቀጥሉ ተገልጻል።
የጤና ሚኒስትር ዴኤታ ዶ/ር ደረጀ ዱጉማ እና የሚኒስቴሩ የእናቶች እና ህጻናት ዳይሬክቶሬት ዳይሬክተር  ዶ/ር መሰረት ዘላለም ከኮንቦልቻ ከተማ ከንቲባ እና ከጤና መምሪያ የስራ ሃላፊዎች ጋር በመሆን በመጠለያ የሚገኙ ዜጎችን ጎብኝተዋል።


በጉብኝቱ ወቅትም ከዩኤንኤፍፒኤ (UNFPA) በድጋፍ የተገኙ 590ሺ ዶላር ግምት ያላቸው የተለያዩ የንጽህና መጠበቂያ ቁሳቁሶችን፣ የስነ ተዋልዶ ኪቶችን፣ የኮቪድ መከላከያ ግብዓቶች የተረከቡ ሲሆን በርክክቡ ወቅትም ዶ/ር ደረጀ  ዱጉማ እንደተናገሩት  የጥፋት ሀይሎች በጤና ተቋማት ያደረሱትን ውድመት እና ዝርፍያ እንደዚሁም የበርካታ ዜጎችን ከቤት ንብረታቸው መፈናቀላቸውን በዚህም ለተለያዩ የጤና ጉዳቶች መጋለጠቸውን ጠቅስው በዩኤንኤፍፒኤ (UNFPA) በኩል የተደረገው ድጋፍ በአስፈላጊ  ወቅት እና አካባቢ መደረጉንም ገልጸዋል። 

"ወደ ሀገር ዉስጥ የሚገቡ ክትባቶችን በቁጥርም በአይነትም በመጨመር የአገልግሎቱ ተደራሽነት እየሰፋ ነዉ" ዶ/ር ሊያ ታደሰ

Dr lia tadesse

የጤና ሚኒስትር ዶ/ር ሊያ ታደሰ የኮቪድ-19 ወረርሽኝ በሀገራችን ያለበትን ሁኔታና በኮቪድ-19 ክትባት ዙሪያ መግለጫ ሰጥተዋል፡፡
ከጥቂት ሳምንታት በፊት በሀገራችን የወረሽኙ ምጣኔ በአንፃራዊ ሁኔታ ከነበረበት የመቀነስ አዝማሚያ አሳይቶ እንደነበር ያስታወሱት ሚኒስትሯ ካለፉት 3 ሳምንታት ጀምሮ ግን በሳምንታዊ ሪፖርት በበሽታው የመያዝ መጠን በ 4 እጥፍ ጭማሪ፣ በጽኑ የሚታመሙ ሰዎች በ2.5 እጥፍ ጭማሪ፣ ህይወታቸውን የሚያጡ ወገኖች ደግሞ በ2.8 እጥፍ ጭማሪ ማሳየቱንና ይህም አሳሳቢ እንደሆነ ገልፀዋል።  


ነገር ግን በሀገራችን ወረርሽኙን ለመከላከል የሚወሰዱ እርምጃዎች ትግበራ እየቀነሰ በመምጣቱ በሌሎች በርካታ የአፍሪካ ሀገራት እየተከሰተ ያለው ሦስተኛ ዙር የኮቪድ-19 በሽታ የስርጭት ማእበል ችግር በኢትዮጵያ እንዳይመጣ ህብረተሰቡ ጥንቃቄ እንዲያደርግ አሳስበዋል፡፡

echis

eCHIS

የኤሌክትሮኒክ የማህበረሰብ አቀፍ ጤና የመረጃ ስርዓት (eCHIS) በመረጃ አብዮት ከፍተኛ ትኩረት ከተሰጣቸው ዋና
ተግባራት መካከል አንዱ ነው። የኢትዮጲያ የጤና አክስቴንሽን ፕሮግራም ስኬታማ ሆኖ በማህበረሰብ ደረጃ ለውጥ ማምጣት
የቻለ እሳቤ ሲሆን፣ የዚህ እሳቤ አንዱ አካል በወረቀት ላይ የተመሰረትው የመረጃ ስርዓቱ ነው። eCHIS ይህን ከ1997
ዓ.ም ጀምሮ ሲሰራበት የነበረውን የወረቀት የመረጃ ስርዓት (CHIS) ወደ ኤሌክትሮኒክ ለመቀየር ታልሞ የተፈጠረ ነው።
በዚህም ዘመናዊ የመረጃ ስርዓትን ለጤና አክስቴንሽን ሰራተኞች በማቅረብ የሚከተሉትን ለማሳካት ተችሏል:-

የሳንባ ነቀርሳ እና የሥጋ ደዌ በሽታ(TBL)

leprosy

ሚና እና ኃላፊነት

  • በታካሚው መንገድ ላይ ያሉ ክፍተቶችን ማስተካከል
  • ኢንፌክሽን እና አክቲቭ በሽታን መከላከል።
  • ሰዎችን ማዕከል ያደረገ፣ ፍትሃዊ፣ ጥራት ያለው የTBL አገልግሎቶችን ማቅረብ።
  • ደፋር ፖሊሲዎችን ማጎልበት እና የድጋፍ ስርዓቶችን ማጠናከር።
  • የTBL ስትራቴጂካዊ መረጃን እና የምርምር ውጤቶችን ማምረትና መጠቀም

 

የፕሮግራም ምዕራፍ ፣ ፕሮጀክት እና ተነሳሽነት

 

ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎች(NCDs) መከላከል እና መቆጣጠር

non communicable diseases

የNCD መርሃ ግብር አጠቃላይ ግብ ጤናማ የአኗኗር ዘይቤዎችን በማስተዋወቅ፣ የተለመዱ የበሽታ መንስኤዎችን በመቀነስ እና የተቀናጀ ማስረጃን መሠረት ያደረገ፣ የፈጠራ እና ወጪ ቆጣቢ የህዝብ ጤና እና ክሊኒካዊ ጣልቃ ገብነትን በማቅረብ ተላላፊ ያልሆኑ በሽታዎችን ሸክም መቀነስ ነው።

የካርዲዮቫስኩላር በሽታዎች (CVD)፣ ሥር የሰደደ የመተንፈሻ አካላት በሽታዎች (CRD) ፣ ካንሰር ፣ የዓይን ጤና እና የስኳር በሽታ (DM) በሚኒስቴሩ ውስጥ እየተሰራባቸው ያሉ አራት ዋና የNCD ተነሳሽነቶች ናቸው።

ችላ የተባሉ የትሮፒካል በሽታዎች (NTDs) ፕሮግራም

NTD

ችላ የተባሉ የትሮፒካል በሽታዎች (NTDs) በዓለም ዙሪያ ከአንድ ቢሊዮን የሚበልጡ ሰዎች ላይ ከባድ ህመም የሚያስከትሉ የጥገኛ ህዋስና የባክቴሪያ በሽታዎች ስብስብ ናቸው። የኢትዮጵያ ጤና ጥበቃ ሚኒስቴር ለስምንት በሽታዎች የህዝብ ጤና ላይ ባላቸው ተፅእኖ መሰረት ቅድሚያ ሰጥቷል። እነዚህም ዓይን ማዝ(ትራኮማ) ፣ በአፈር የሚተላለፉ ሄልሚንትስ (STH) ፣ ሺስቶማሲያሲስ፣ ሊምፋቲክ ፊላሪያሲስ (LF) ፣ ኦንኮሴርካ(ኦንኮ) ፣ ድራንኩላ/ጊኒዎርም (GWD) ፣ ቁንጭር(ሌሽማንያሲስ) እና ፖዶኮኒኦሲስ ናቸው። የዓለም ጤና ድርጅት(WHO) ስኬቢስን እንደ አንድ NTD በቅርቡ እውቅና ሰቶታል።

ብሔራዊ የወባ ማስወገጃ ፕሮግራም (NMEP)

malaria

ብሔራዊ የወባ ማስወገጃ ፕሮግራም(NMEP) በበሽታ መከላከልና ቁጥጥር ዳይሬክቶሬት ስር ከሚገኙት ፕሮግራሞች መካከል በአንዱ ሲሆን በኢትዮጵያ ከወባ ጋር ተዛማጅ የሆኑ ጣልቃ ገብነቶችን እና እንቅስቃሴዎችን የመንደፍ፣የማቀድ ፣ የመተግበር ፣ የመከታተል እና የመገምገም ኃላፊነት አለበት።

 

የ NMEP ሚናዎች እና ኃላፊነቶች

  • የፀረ ወባ ጣልቃ ገብነቶችን መንደፍ ፣
  • የቴክኒክ መመሪያዎች፣ ማኑዋሎች ፣ፕሮቶኮሎች ፣መደበኛ የአሰራር ሂደቶች፣ እና የፈንድ ፕሮፖዛሎችን ማዘጋጀት እንዲሁም የንዑስ-ብሄራዊ የፕሮግራም ክፍሎችንና የሠራተኞችን አቅም መገንባት።
  • የፀረ ወባ መድሐኒቶችን እና የፀረ-ተባይ ውጤታማነት ከምርምር ተቋማት ጋር በመተባበር መከታተል
  • የጣልቃ -ገብነት ተፅእኖን መለካት

 

ብሔራዊ የኤች አይ ቪ/ኤድስ እና የጉበት ቫይረስ መከላከል እና ቁጥጥር

HIV

ብሔራዊ የኤችአይቪ/ኤድስ ፕሮግራም በበሽታ መከላከል እና ቁጥጥር ዳይሬክቶሬት ስር ከሚገኙት ፕሮግራሞች አንዱ ሲሆን በኢትዮጵያ ውስጥ የኤችአይቪ እና የጉበት ቫይረስ ተዛማጅ ጣልቃ ገብነቶችንና እንቅስቃሴዎችን ዲዛይን የማድረግ፣ እቅድ የማውጣት፣ የመተግበር፣ የመከታተል እና የመገምገም ኃላፊነት አለበት።

ሚናዎች እና ኃላፊነቶች

  • ጣልቃ ገብነቶችን መንደፍ ፣
  • የቴክኒክ መመሪያዎችን ፣ ማኑዋሎችን ፣ ፕሮቶኮሎችን እና መደበኛ የአሰራር ሂደቶችን ማዘጋጀት እንዲሁም የንዑስ-ብሔራዊ የፕሮግራም ክፍሎችን እና የሠራተኞች አቅም መገንባት።
  • ከEPHI ጋር በመተባበር የቫይረስ ብዛትን መከታተል፣ የ ARV መድኃኒቶች ውጤታማነት እና የጣልቃ ገብነት ተፅእኖን መለካት።

 

ፕሮግራሞች፣ ፕሮጄክቶች እና ተነሳሽነት

ፕሮግራሙ ለኤችአይቪ/ኤድስ እንዲሁም ለጉበት ቫይረስ ፕሮግራም የተለየ ብሔራዊ ስትራቴጂክ ዕቅድ አለው።